Հարկային օրենսգիրք` «տարբերակներ շատ կան, բայց էլ հավ չկա»
Վերջին տարիներին հարկային օրենսդրությունում կատարվող որոշ փոփոխություններ դրանք նախաձեռնողների կողմից ներկայացվել են որպես օրենսդրության բաց եւ դրանով պայմանավորված սահմանվել են նոր դրույթներ: Ընդհանրապես, հաճախ կատարվող օրենսդրական փոփոխությունները ոչ դրական ազդեցություն են բիզնես միջավայրի վրա, դրանց անկանխատեսելի լինելով պայմանավորված:
Մյուս կողմից, օրենսդրական փոփոխությունների մի մասը նախաձեռնվում է այս կամ այն օրենսդրական բացերը վերացնելու համար: Սակայն, որոշ դեպքերում, օրենքի փոփոխությունից մեկ տարի հետո սահմանված նոր դրույթը կամ փոփոխվում է կամ ուժը կորցրած է ճանաչվում: Այս մոտեցման բացատրությունը հավանաբար կայանում է նրանում, որ նախաձեռնողները բավարար պատկերացում չեն ունեցել կարգավորվող հարցերի վերաբերյալ կամ սահմանված նոր դրույթները ավելի շատ խնդիրներ են առաջացրել կարգավորման համար:
Իրականության մեջ հարկային դաշտում կան բազմաթիվ հարցեր, որոնք ենթակա են կարգավորման, սակայն դրանց վերաբերյալ օրենդրական փոփոխություններ նախաձեռնելուց առաջ անհրաժեշտ է նախ հասկանալ ճիշտ պատկերը:
Որոշ դեպքերում, առկա բացթողումները վերացնելու համար նախաձեռնվում է ոչ թե դրանց պատճառի վերացման ուղղությամբ քայլեր, այլ դրանց հետեւանքները վերացնելու աշխատանքներ, իսկ իրականության մեջ պաճառները ծնող հարցերը մնում են չկարգավորված, իսկ հետեւանքների վերացման ուղղված քայլերը ընդամենը կարճաժամկետ հատվածում են լուծում ոչ էական հարցեր:
2015 թվականին ՀՀ կառավարությունը հերթական անգամ նախաձեռնեց հարկային դաշտի լայնածավալ փոփոխություններ՝ հարկային օրենսգրքի տեսքով: ՀՀ կառավարության 2016 թվականի մարտի 31-ին կայացած նիստին հավանության արժանացած ՀՀ հարկային օրենսգրքի նախագծի ընդունման հիմնավորման վերաբերյալ փաստաթղթով ՀՀ կառավարությունը հայտարարել է, որ նախագծի ընդհանուր մասի շրջանակներում կարգավորվել են ներկայումս չկարգավորված ավելի քան 70 թեմատիկ հարցեր, հատուկ մասի շրջանակներում՝ ավելի քան 130 թեմատիկ հարցեր, հարկային վարչարարության մասի շրջանակներում՝ 40 թեմատիկ հարցեր: Մի այլ քննարկման առարկա է այդ հարցերի ցանկը, որն որևէ փաստաթղթով ներկայացված չէ հանրությանը: Միգուցե մշակողների կարծիքով այդ հարցրերը կարգավորում են, բայց իրականության մեջ հնարավոր է, որ նոր խնդիրներ են առաջացնում հարկ վճարողների համար: Ստացվում է յուրաքանչյուր տարի հարկային ոլորտում կարգավորվում են բազմաթիվ հարցեր, սակայն այժմ ունենք ավելի քան 240 չկարգավորված հարցեր:
Հարկային օրենսգրքի նախագծի քննարկման ֆոնին կարծում ենք, որ տեղին է հիշել մի հին անեկդոտ:
Թչռնաբուծությամբ զբաղվողի հավերից մի քանիսը սատկում են: Անասնաբույժի մոտ է գնում օգնության խնդրանքով: Անասնաբույժն առաջարկում է կերի հետ սխտոր տալ հավերին: Մի քանի օր անց նորից է գալիս անասնաբույժի մոտ՝ նույն հարցով, քանի որ նորից հավերը սատկում են: Անասնաբույժն այս անգամ առաջարկում է այլ տարբերակ: Այդպես, մի տաս անգամ թռչնաբույծը գալիս է անասնաբույժի մոտ ու ամեն անգամ բուժման նոր տարբերակներ է լսում: Վերջին անգամ նա խիստ ընկճված է լինում, ուսերը կախ, անասնաբույժը փորձում է նրան սիրտ տալ, որ չհուսահատվի, քանի որ էլի տարբերակներ կան: Սակայն, թռչնաբույծը հազիվ լսելի ձայնով ասում է. «Բժիշկ ջան, վարիանտներ շատ կան, բայց արդեն էլ հավ չկա:»:
1. Անուղղակի եղանակներով հարկային պարտավորությունների հաշվարկման կարգ
